CARPE DIEM-studie

Farmacokinetiek en farmacodynamiek (PK/PD) van corticosteroïden in kinderen met auto-immuun-en systemische inflammatoire ziekten ten behoeve van het verminderen van glucocorticoïdtoxiciteit

UMC Utrecht
Project loopt t/m februari 2024

Korte samenvatting van het project

Prednisolon is een corticosteroïde geneesmiddel en al decennia de hoeksteen in de behandeling van kinderen met ernstige ontstekingsziekten, zoals SLE, sclerodermie en MCTD.

Patiënten ontvangen vrijwel allemaal dezelfde hoge dosering van 1-2 mg/kg prednisolon, op basis van oude studies in volwassenen. Deze hoge dosering is effectief bij de meeste kinderen met een auto-immuunziekte, maar toxiciteit (bijwerkingen) is een groot probleem. Hoge dosis prednisolon geeft bij zeker 60% van de kinderen ernstige bijwerkingen zoals hevige gewichtstoename, diabetes, botontkalking, hoge bloeddruk, slaapproblemen en stemmingswisselingen. Deze bijwerkingen zijn meestal omkeerbaar als de behandeling met prednisolon stopt, maar kunnen ook levenslange problematiek geven.

De ernst van deze bijwerkingen is zeer wisselend per patiënt. Het is nog niet goed te voorspellen bij welk kind die ernstige bijwerkingen gaan optreden. Onze hypothese is dat de standaarddosering (1-2 mg/kg) te hoog is voor de meeste auto-immuun ontstekingsziekten. We denken dat dit komt doordat prednisolon zich verschillend ‘gedraagt’ in verschillende patiënten, afhankelijk van specifieke kenmerken van het kind en het type ontstekingsreactie.

We willen uitzoeken wat precies die verschillen in bijwerkingen van prednisolon verklaren. Het doel van ons onderzoek is om de optimale, individuele dosis prednisolon voor ieder kind met een immuunziekte zoals SLE, sclerodermie of MCTD te bepalen, met adequate remming van de ontstekingsreactie én zo weinig mogelijk bijwerkingen.

We onderzoeken hoe prednisolon zich in het lichaam gedraagt door middel van het meten van bloedspiegels (de farmacokinetiek) met een zeer gevoelige en geavanceerde LC-MS/MS analysemethode. Ook kijken we naar de bijwerkingen (de farmacodynamiek) van prednisolon, middels klinische parameters en het uitvragen van mentale bijwerkingen met behulp van vragenlijsten. Door farmacokinetiek en farmacodynamiek met elkaar te linken, hopen we de optimale dosis prednisolon te bepalen voor ieder kind met een immuunziekte.

In dit project worden 50 kinderen met diverse auto-immuun ontstekingsziekten, waaronder SLE, sclerodermie en MCTD (CARPE DIEM-studie, NL76235.041.21) geïncludeerd.