Immunologische veranderingen van de niet aangedane huid in incomplete systemische lupus erythematodes en systemische lupus erythematodes

Stageonderzoek van Svenja Henning aan de Universiteit van Michigan, VS
van 1 september 2023 t/m 29 februari 2024

Incomplete SLE en het ontstaan van SLE

Vroege SLE of incomplete SLE (iSLE) heeft kenmerken van SLE zoals de aanwezigheid van autoantistoffen en klachten die passen bij SLE, maar onvoldoende om de diagnose SLE te kunnen stellen. Net als SLE komt ook iSLE het meest voor bij jonge vrouwen. Ongeveer 20% van deze patiënten krijgt geleidelijk meer klachten waardoor de diagnose SLE gesteld kan worden, terwijl de overige 80% van patiënten met iSLE relatief milde klachten houdt.

In het Universitair Medisch Centrum in Groningen (UMCG) doen we onderzoek naar deze vroege vormen van SLE om meer te leren over het ontstaan van SLE. Hoe komt het dat sommige patiënten met vroege vormen van SLE wel SLE ontwikkelen en andere patiënten niet? Om dit te onderzoeken, kijken we naar klinische gegevens zoals symptomen, naar afweercellen in het bloed en naar veranderingen in de huid. Meer dan 50 iSLE patiëntennemen deel aan dit onderzoek in het UMCG en komen elke zes maanden op de polikliniek voor klinische controle en bloedafname. Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is om op basis van deze gegevens in de toekomst te kunnen voorspellen welke patiënt een hoog risico heeft om SLE te ontwikkelen. Patiënten met een hoog risico kunnen dan nauwkeuriger worden vervolgd om schade, die ontstaat door SLE, zo vroeg mogelijk op te sporen en doelgericht te behandelen. Daarnaast kunnen deze inzichten over het ontstaan van SLE helpen om in de toekomst nieuwe medicijnen te ontwikkelen die de progressie van iSLE naar SLE tegengaan.

De rol van de huid in iSLE en SLE

De meerderheid van patiënten met SLE en iSLE heeft een vorm van huidlupus, ook wel cutane LE genoemd. Vaak volgt op een opvlamming van de huidlupus ook een systemische opvlamming van de ziekte. Hoe dit precies werkt is niet bekend maar recent onderzoek in muizen laat zien dat afweercellen in de huid, die door zonlicht werden geactiveerd, naar andere organen kunnen migreren om daar een ontstekingsreactie in gang te zetten. Daarnaast werd recent door de groep van prof. Kahlenberg van de universiteit van Michigan, VS, aangetoond dat er zelfs in de niet aangedane huid van patiënten met SLE, ontstekingseiwitten zoals interferon aanwezig zijn. Onze onderzoeksgroep heeft tevens laten zien dat deze ontstekingseiwitten reeds in de niet aangedane huid van iSLE patiënten aanwezig zijn. Deze nieuwe inzichten wijzen erop dat de huid een veel belangrijkere rol in het ontstaan van SLE lijkt te spelen dan oorspronkelijk werd gedacht.

Stageplan

Het betreft een onderzoeksstage van 6 maanden die Svenja aan de universiteit van Michigan gaat uitvoeren. We hebben dit stageplan samen met prof. Kahlenberg opgezet. Prof. Kahlenberg is reumatoloog aan de universiteit van Michigan en wereldwijd een van de vooroplopende experts op het gebied van huidlupus en heeft een zeer ervaren team van laboranten en biostatistici. Biopten van niet aangedane huid van 27 iSLE patiënten, 36 SLE patiënten en 12 gezonde controles, die in het UMCG zijn afgenomen, worden naar de universiteit van Michigan verstuurd voor analyse daar, gezien de grote expertise van het onderzoeksteam.

  1. Ten eerste willen we kijken welke genen, die verband hebben met ontsteking, actief zijn in de niet aangedane huid van iSLE patiënten, SLE patiënten, gezonde controles en patiënten met huidlupus.
  2. Aansluitend willen we met spatial transcriptomics, een nieuwe geavanceerde techniek, kijken naar de specifieke plek in de huid waar deze ontstekingseiwitten worden aangemaakt. Dit geeft ons inzicht over de cellen die de ontstekingseiwitten produceren.
  3. Tenslotte willen we de resultaten van de bovenstaande experimenten relateren aan symptomen van de patiënten, bloeduitslagen en aanwezigheid van de ontstekingseiwitten zoals interferon in het bloed. In de loop van de studie hebben 8 iSLE patiënten SLE ontwikkeld en we willen onderzoeken of we bij deze patiënten meer ontstekingseiwitten in de huid vinden.

We verwachten om met dit onderzoek nieuwe inzichten te krijgen in de rol van de huid, en interferon bij iSLE en SLE. Voor mij is deze stage een mooie kans om mijn onderzoeksvaardigheden te verbeteren en in een internationale groep te werken. In 2020 heb ik de NVLE-award toegekend gekregen wat mij erg gemotiveerd heeft om me verder in te zetten voor onderzoek naar SLE met het doel om uiteindelijk de zorg en kwaliteit van leven van patiënten met SLE te verbeteren. Ik ben enorm dankbaar met de kans om dit tijdens mijn stage in de VS voort te kunnen zetten.

Referenties

1} Lambers WM, Westra J, Bootsma H, de Leeuw K. From incomplete to complete systemic lupus erythematosus; A review of the predictive serological immune markers [Internet]. Vol. 51, Seminars in Arthritis and Rheumatism. W.B. Saunders; 2021. p. 43–8. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.semarthrit.2020.11.006.

2) Kaul A, Gordon C, Crow MK, Touma Z, Urowitz MB, van Vollenhoven R, et al. Systemic lupus erythematosus. Nat Rev Dis Primers. 2016 Jun 16;2:16039.

3) Psarras A, Wittmann M, Vital EM. Emerging concepts of type I interferons in SLE pathogenesis and therapy. Nat Rev Rheumatol. 2022 Oct;18(10):575–90.

4) Skopelja-Gardner S, Tai J, Sun X, Tanaka L, Kuchenbecker JA, Snyder JM, et al. Acute skin exposure to ultraviolet light triggers neutrophil-mediated kidney inflammation. Proc Natl Acad Sci U S A [Internet]. 2021 Jan 19;118(3). Available from: http://dx.doi.org/10.1073/pnas.2019097118.

5) Billi AC, Ma F, Plazyo O, Gharaee-Kermani M, Wasikowski R, Hile GA, et al. Nonlesional lupus skin contributes to inflammatory education of myeloid cells and primes for cutaneous inflammation. Sci Transl Med. 2022 Apr 27;14(642):eabn2263.

6) Lambers WM, De Leeuw K, Doornbos-Van Der Meer B, Diercks GFH, Bootsma H, Westra J. Interferon score is increased in incomplete systemic lupus erythematosus and correlates with myxovirus-resistance protein A in blood and skin. Arthritis Res Ther. 2019 Dec 2;21(1):1–13.