Op weg naar een betere toekomst voor kinderen met SLE: de CHILL-NL cohortstudie

Beknopte omschrijving van het onderzoek:

Systemische lupus erythematosus (SLE) is een ernstige en potentieel levensbedreigende auto-immuunziekte. SLE bij kinderen (cSLE) is ernstiger dan bij volwassenen en heeft een aanzienlijke invloed op de kwaliteit van leven, onderwijsprestaties en werk, waarbij ten minste de helft van de patiënten geen betaalde baan heeft als jongvolwassene. Voor de leeftijd van 30 jaar zal 5-10% van de cSLE-patiënten zijn overleden als direct gevolg van SLE, of secundair door infecties of hart- en vaatziekten. Op 30-jarige leeftijd heeft de meerderheid van de overlevende patiënten onherstelbare schade ontwikkeld door de ziekte of door de medicamenteuze behandeling van de ziekte, waarbij met name prednison voor ernstige schade kan zorgen.

Medicamenteuze behandeling van patiënten is gericht op het in remissie brengen van de ziekte. Klinische remissie en de meer recent geformuleerde Low Lupus Disease Activity State (LLDAS) zijn beide therapeutische doelen en geassocieerd met een kleinere kans op het ontwikkelen van orgaanschade en ziekteopvlammingen. In een recent gepubliceerd artikel laten Wahadat en zijn collega’s voor het eerst zien dat zowel klinische remissie als LLDAS ook in kinderen met SLE bereikt kunnen worden. Dit door gebruik van een ‘treat-to-target’ strategie die uitgaat van kortdurend prednisongebruik.   (Wahadat et al, Lupus Sci & Medicine, 2021). Dit artikel is door de Lupus Foundation of America geselecteerd voor het maken van een podcast waarvoor Wahadat en collega Kamphuis geïnterviewd zijn.

Voor het verbeteren van de behandeling van SLE is meer inzicht in de onderliggende biologische factoren nodig. Deze kennis kan namelijk gecombineerd worden met klinische kenmerken om patiënten in homogene groepen te verdelen. Deze verdeling kan worden gebruikt om behandeling op maat te faciliteren. Een biologische afwijking die bij SLE is gevonden is verhoging van type I Interferonen (IFN-I). Wahadat heeft aangetoond dat ook in kinderen met SLE IFN-I verhoogd is en in een celkweek geremd kan worden door een TBK1/IKKe-remmer (Wahadat et al. Arthr. Res & Ther., 2018). Dit biedt mogelijkheden om dit middel in de toekomst te testen als potentieel nieuwe behandeling voor SLE.

Samen met collega’s uit Amsterdam, Leiden en Nijmegen heeft Wahadat ook onderzocht of zogenaamde gen-handtekeningen gerelateerd zijn aan ziekteactiviteit en gebruikt kunnen worden om patiënten in groepen met hetzelfde ziekteprofiel te verdelen. Eerdere onderzoeken toonden al aan dat zogenaamde genexpressie profielen voor hetzelfde doeleinde kunnen worden gebruikt. Echter zijn deze technieken te ingewikkeld en te duur voor de dagelijkse praktijk. Wahadat heeft deze genexpressie profielen vertaald naar vier eenvoudigere gen-handtekeningen welke geschikt zijn voor gebruik in de dagelijkse praktijk. Tevens bleek het mogelijk om met deze handtekeningen patiënten in groepen met dezelfde ziekteactiviteit te verdelen (Wahadat et al. Rheumatology, 2022). In een vervolgstudie zijn deze gen-handtekeningen gecombineerd met eiwit analyse en werd een computermodel ingezet om tot een indeling in groepen te komen die puur gebaseerd was op deze biologische factoren. Deze benadering resulteerde in een drietal clusters van patiënten die gerelateerd bleek aan bepaalde ziekteactiviteit kenmerken (Wahadat et al. ter publicatie aangeboden, 2022). Met dit onderzoek laat Wahadat zien dat het mogelijk is om biologische en klinische kenmerken te combineren om zo tot een op maat gemaakte behandelingsstrategie voor SLE-patiënten te komen. 

In 2019 heeft Wahadat onder supervisie van collega Kamphuis de landelijke CHILL-NL studie opgezet waarin gegevens over ziekteactiviteit en ziekte uitkomst van kinderen met SLE uit alle 7 Nederlandse academische centra verzameld worden, evenals de opslag van extra bloed, urine en/of hersenvocht. Het doel van de studie is om de verzamelde gegevens te analyseren om zo de ziekte-uitkomst van kinderen met SLE te verbeteren. Dit heeft inmiddels geresulteerd in een eerste gezamenlijke publicatie zoals hierboven gemeld. 

Besteding van het prijzengeld:

Wahadat zal eind 2022 zijn promotieonderzoek afronden en starten met zijn opleiding tot kinderarts. Hij wil dan graag betrokken blijven bij de CHILL-NL studie en doorgaan met zijn onderzoek. Tot op heden was Wahadat verantwoordelijk voor het verzamelen en ophalen van materiaal uit de deelnemende centra. Aangezien dit tijdens zijn opleiding niet meer kan, wil Wahadat het prijzengeld inzetten voor transport van het materiaal naar het Erasmus Medisch Centrum.